به گزارش خبرنگار اجتماعی خبرگزاری تسنیم، واگذاری صنایع دستی این روزها به نقل داغ محافل هنرمندان صنایع دستی تبدیل شده است که واکنش‌های منفی به این نوع واگذاری نشان داده می‌شود. ماجرا از اینجا آغاز شد که به یکباره و بدون هماهنگی قبلی از دل سازمان میراث فرهنگی خبر از واگذاری‌ تصدی‌های این سازمان به بخش خصوصی شنیده شد که در همان ابتدا هم اولین سوالی که به ذهن متبادر می‌شد این بود که چرا این کار در چند روز مانده به پایان دولت دهم می‌خواهد انجام شود؟

از این موضوع اگر بگذریم موضوعی که بیشتر از همه در این نوع واگذاری، نگرانی‌ها را در بین اصحاب رسانه و هنرمندان صنایع دستی بیشتر کرده است احتمال بالای تبانی در اتحادیه‌ها و بخش خصوصی است که البته در کمیته گردشگری استان‌ها هم شاهد آن بودیم.

البته بیشترین نقد نسبت به نحوه اجرای این واگذاری‌هاست که رئیس سازمان میراث فرهنگی وقت قول داده بود به حسن‌ها و حسین‌ها داده نشود اما اولین ترکش این واگذاری‌ها را می‌توان پولی‌شدن نمایشگاه مشهد برای هنرمندان دانست که این موضوع قبلاً برای هنرمندان رایگان بود و این موضوع موج نگرانی‌ها را در بین هنرمندان بیشتر کرده است.

برای بررسی بیشتر این موضوع، با شهرام امیری که ۱۸ سال در رشته‌های منبت، معرق، مجسمه، معرق منبت و ‌نازک‌کاری فعالیت کرده است به گفت‌وگو نشستیم.

وی معتقد است مسأله اصلی اینجاست که در صورت خصوصی‌سازی به جای حضور هنرمند در نمایشگاه‌ها، ما از این به بعد شاهد حضور دلال‌ها و واسطه‌ها خواهیم بود چون آنها با سرمایه کار می‌کنند و به دنبال سود هستند، لذا اگر به آنها گفته شود این غرفه قیمتش این میزان است می‌گوید مال من، در این میان یک نمایشگاه صنایع دستی برگزارنمی شود، لذا یک اسم می‌گذرانند، می‌گویند سوغات شهرستان ... بعد، ترشی، کشمش، پشمک و آلبالو در این نمایشگاه می‌فروشند. آیا کشمش و پشمک می‌شود صنایع دستی؟

*تسنیم: به نظر شما مهمترین مشکلاتی که با خصوصی‌سازی گریبانگیر هنرمندان صنایع دستی می‌شود چیست؟

*امیری: ببینید! خصوصی‌سازی محسناتی دارد و در کل با اصل خصوصی‌سازی مخالفتی وجود ندارد، چرا که اصل ۴۴ قانون اساسی هم بر آن تاکید دارد، ولی مخالفت‌ها بیشتر درباره نحوه واگذاری‌هاست. به عنوان مثال یکی از مخالفت‌ها و البته نگرانی‌ها این است که در بخشی که هنرمندان می‌خواهند پروانه تولید بگیرند نباید خصوصی‌سازی صورت گیرد، چرا که پروانه تولید به این معناست که من اجازه دارم در خانه کار کنم، این در بخش حمایتی دولت است و دولت باید حمایت کند اما اگر به بخش خصوصی بدهند کارشناسی نمی‌شود چرا که مگر بخش خصوصی چند کارمند متخصص  صنایع دستی دارد که بتواند تشخیص دهد من هنرمند هستم یا نیستم؟ در نتیجه به اینجا می‌رسیم که متأسفانه می‌گویند ۲۰۰ هزار تومان بدهید عضو تعاونی بشوید، در این میان یک خانم بافنده‌ای که سالی یک تا دو میلیون تومان درآمد دارد نمی تواند ۲۰۰ هزار تومان پول کارت شناسایی بپردازد ودرنتیجه ازدریافت کارت محروم است و نمی‌تواند از بیمه و تسهیلات دیگر استفاده نماید،و می‌ماند چه کار کند. اینگونه می‌شود که مثل مکانیک و صافکار و نقاش به خاطر بیمه اش می‌آیند ۲۰۰ هزار تومان می‌دهند تا این کارت شناسایی را بگیرند، یعنی یک رانت درست می‌شود.

از طرف دیگر اگر در بحث مواد اولیه و واردات آن هر حرکتی بخواهید انجام دهید باید از بخش خصوصی اجاز بگیرید و بخش خصوصی هم دوباره باید از میراث فرهنگی اجازه بگیرید لذا پروسه اداری آن بیشتر می‌شود، ضمن اینکه برای صادرات صنایع دستی جایزه صادرات داریم، آن موقع ما یک وام می‌خواهیم می‌گویند برو اتحادیه، خوب اگر اتحادیه وام را به پسرخاله و پسردایی خودش دهد نه به صنعتگر، تکلیف چیست؟، چون بودجه را به اتحادیه می‌دهند.

*تسنیم: حال که شما با کلیات واگذاری مخالف نیستید، بهترین راهکار برای این واگذاری‌ها چیست؟

امیری:‌ فکر می‌کنم بهترین راهکار این است قبل از اینکه این خصوصی‌سازی را به چند تا تعاونی و اتحادیه بدهند، اول چند تا کارگروه تشکیل دهند و رشته های هنری را شناسایی کنند مثلاً بگویند رشته های چوب، دست بافت، شیشه و ... و از هر کدام از این کارگروه‌ها یک نماینده متخصص انتخاب شود، و با این نمایندگان، یک شورا تشکیل شود که اگر اتحادیه تخلف کرد این شورا بتواند رئیس اتحادیه را عوض کند.

*تسنیم: یکی از نکاتی که برخی از هنرمندان روی آن تاکید داشتند حمایت مالی از هنرمندان است که به گفته آنها این حمایت با وجود خصوصی‌سازی کمرنگ می‌شود. نظر شما چیست؟

امیری: به نظرم نباید بودجه‌ها را به بخش‌های خصوصی بدهند چراکه به دست صنعتگر نمی‌رسد، بلکه باید کنار این شورا مثل هنرهای تجسمی که صندوقی به نام صندوق حمایت از هنرمندان، نویسندگان و پدیدآورندگان پس از ایجاد مرکز توسعه هنرهای تجسمی تاسیس کردند راه‌اندازی شود در این حالت شما عضو این صندوق می‌شوید و مرکز هنرهای تجسمی شما را به عنوان نقاش مجسمه‌ساز یا عکاس تایید می‌کند و هر وقت وام خواستید وام بی بهره می‌گیرید که مبلغ آن شاید زیاد نباشد اما در درازمدت و بدون بهره کمک به هنرمند است، یا اینکه می‌خواهید نمایشگاه شرکت کنید یا شما را به نمایشگاه خارجی دعوت می‌کنند که البته ممکن است به خاطر برخی از سیاستگذاری‌ها برای شرکت در اینگونه نمایشگاه‌ها هزینه هم بگیرند که آن توافقی است.

اما مسأله اینجاست که در صورت خصوصی‌سازی به جای حضور هنرمند در نمایشگاه‌ها، ما از این به بعد شاهد حضور دلال‌ها و واسطه‌ها خواهیم بود چون آنها با سرمایه کار می‌کنند و به دنبال سود هستند، لذا اگر به آنها گفته شود این غرفه قیمتش این میزان است می‌گوید مال من، در این میان یک نمایشگاه صنایع دستی رخ نمی‌دهد لذا یک اسم می‌گذرانند، می‌گویند سوغات شهرستان ... بعد، ترشی، کشمش، پشمک و آلبالو در این نمایشگاه می‌فروشند. آیا کشمشو پشمک می‌شود صنایع دستی؟

*تسنیم: یعنی عملاً دلال‌ها وارد نمایشگاه صنایع دستی می‌شوند و جای هنرمند صنایع دستی را می‌گیرند؟

امیری: بله. ببینید! الان تیم‌هایی داریم که تمام جشن رمضان را پوشش می‌دهند، مثلاً تیمی هستند در ۲۲ منطقه تهران، ۲۲ غرفه دارند، یکی خواهر و برادرش را گذاشته است و در این غرفه‌های صنایع دستی، پشمک و ترشی و زیتون می‌فروشند در حالی که اینها صنایع دستی نیستند اما در غرفه صنایع دستی آمده است و چون پول داشته است سرمایه‌گذاری خانوادگی کرده است، در نتیجه راه آنها باز می‌شود چون پولی است. مثال دیگر اینکه یک نفر دلال خاتم است و در اصفهان و شیراز مغازه دارد، هنگام شروع نمایشگاه در حالی که هیچ تخصصی ندارد در نمایشگاه شرکت و خرید و فروش می‌کند، لذا در نمایشگاه‌ها چیزی نصیب هنرمندان صنایع دستی نمی‌شود.

*تسنیم‌:‌ اتحادیه‌ها چطور؟ ظاهراً قرار است این تصدی‌گری بخش دولتی به این اتحادیه‌ها واگذار شود.

امیری: همین الان اتحادیه سراسری صنایع دستی کشور به حدود ۳۰ هنرمند بدهکار است و هر کدام ۸ میلیون و ۵ میلیون و ۴ میلیون از این اتحادیه طلب دارند. من الان ۴ ماه است درگیر این ماجرا هستم، می‌روم و می‌آیم که طلب خودم را بگیرم اما امروز و فردا می‌کنندو جالب است که در این بین هیچ ارگانی حتی خود سازمان میراث فرهنگی هم پشت ما ر ا نگرفتند، یعنی همه ما را سر کار گذاشتند. لذا خود من وقتی با مسئول این اتحادیه سراسری صحبت کردم گفت سر برج می‌دهم، سر برج شده وسط برج ولی خبری نیست و تا امروز نداده است.

اتحادیه سراسری صنایع دستی که چند اتحادیه زیر دستش است نه تنها قابل اعتماد نیستند بلکه آنها رانت درست کردند، آمار صادرات مسئول اتحادیه جزءبالاترین آمار صادرات صنایع بوده است اما سوال اینجاست چرا پول هنرمندان را نمی‌دهد؟ در حالی که اتحادیه اساساً نباید کار اقتصادی و خرید و فروش کند.

* تسنیم: پس نگرانی اصلی واگذاری صنایع دستی به اتحادیه‌هاب بدون ناظر است.

امیری: بله. اتحادیه‌ها تک‌خوری می‌کنند، من وقتی سه ماه روی تابلو کار می‌کنم اما یک سال و نیم پول آن را نمی‌گیرم به این معناست که باید کارم را جمع کنم، بروم. این اتحادیه باعث شده چند کارگاه تعطیل و چند خانواده کارشان به طلاق کشیده شود. لذا بهترین پیشنهاد همان تشکیل کارگروه و دادن اختیارات به این کارگروه است.

انتهای پیام/